به گزارش شیعه نیوز»، آیت الله سبحانی به این پرسش که قیام حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه) چگونه با این دو آیه استدلال می شود، پاسخ داده است:
قرآن كریم مى فرماید: 1. ( ونرید أن نمن على الذین استضعفوا فى الأرض ونجعلهم أئمّة ونجعلهم الوارثین ). [105] اراده ما بر این است كه بر ستمدیدگان نعمت بخشیم و آنان را پیشوایان و وارثان روى زمین قرار دهیم». مى گویند: این آیه چه ارتباطى به قیام حضرت مهدى دارد؟
پاسخ
پاسخ این است كه بررسى آیه با ملاحظه ماقبل و مابعد آن، این مسأله را قطعى مى سازد كه قرآن هرگز از یك برنامه موضعى و خصوصى، مربوط به بنى اسرائیل سخن نمى گوید، بلكه بیانگر یك قانون كلى براى همه اعصار و قرون و همه اقوام و جمعیت هاست و مى فرماید: ما اراده كرده ایم كه بر مستضعفان منت بگذاریم و آنان را وارثان حكومت روى زمین قرار دهیم. این بشارتى است براى همه انسان هاى آزاده و خواهان حكومت عدل و داد و برچیده شدن بساط ظلم و جور. شاهد این مطلب آیه دیگر است:
( ولقد كتبنا فى ابور من بعد الذكر انّ الأرض یرثها عبادى الصالحون ). [106]در "زبور"، پس از "تورات" نوشتیم كه زمین در آینده از آن بندگان صالح است».
یكى از این نمونه ها حكومت بنى اسرائیل و زوال حكومت فرعونیان بود.نمونه كاملترش حكومت پیامبر اسلام و یارانش بعد از ظهور اسلام بود كه سرانجام خدا به دست همین گروه دروازه قصرهاى كسرى ها و قیصرها را گشود، و آنان را از تخت قدرت به زیر آورد، و بینى مستكبران را به خاك مالید.
و نمونه گسترده تر، ظهور حكومت حق و عدالت در تمام كره زمین به وسیله مهدى ارواحنا له الفداء است. بنابراین، اگر با این آیه بر ظهور حضرت مهدى استدلال مى كنند در حقیقت نوعى استدلال با ضابطه كلى بر مصداق و مورد است.مفسران معتقدند كه آیات قرآن اگر در موردى نازل شد، اختصاص به آن مورد ندارد بلكه در طول زمان، براى خود مصداق پیدا مى كند.
و لذا از امیرمؤمنان(علیه السلام) روایت شده است كه در تفسیر آیه فرمود:هم آل محمد یبعث الله مهدیّهم بعد جهدهم فیعزّهم ویذلّ عدوهم». ( [107])این گروه آل محمد هستند. خداوند مهدى آنها را پس از زحمت و فشارى كه بر آنها وارد مى شود، برمى انگیزد و به آنها عزّت مى بخشد. دشمنانشان را ذلیل و خوار مى سازد».
در حدیثى از امام چهارم، چنین وارد شده است:والذى بعث محمداً بالحقّ بشیراً ونذیراً إنّ الأبرار منّا أهل البیت وشیعتهم بمنزلة موسى وشیعته، وإن عدوّنا وأشیاعهم بمنزلة فرعون وأشیاعه». ( [108])سوگند به كسى كه محمد را به حق بشارت دهنده و بیم دهنده قرار داد كه نیكان ما اهل بیت و پیروان ما، به منزله موسى و پیروان او هستند و دشمنان ما و پیروان آنها به منزله فرعون و پیروان اویند(سرانجام ما پیروز مى شویم و آنها نابود مى شوند و حكومت حق و عدالت، از آنِ ما خواهد بود».
***
2. آیه( بقیة الله خیر لكم إن كنتم مؤمنین وما أنا علیكم بحفیظ ) . [109]آنچه خدا براى شما بر جاى نهاده براى شما بهتر است اگر ایمان داشته باشید و من پاسدار شما و اجبار كننده شما نیستم».حضرت شعیب در این آیه گوشزد مى كند كه كم فروشى نكنند و در معاملات به مردم ظلم و ستم روا ندارند. سرانجام یادآور مى شود(بقیة الله» یعنى سود حلال و اندك كه برابر با شرع الهى است براى شما بهتر است).
و در آیه دیگر مى فرماید:( والباقیات الصالحات خیر عند ربّك ثواباً وخیر أملاً ). [110]چیزهاى خوب و ماندگار در نزد خدا از نظر پاداش و آرزو بهتر است».آیه یك ضابطه كلى را بیان مى كند كه یكى از مصادیق آن، همان است كه در مورد قوم شعیب آمده(سود اندك و معامله پاك) این ضابطه در طول تاریخ، مصادیقى دارد. انبیا و اولیا از مصادیق بقیة الله هستند و یكى از مصادیق آن حضرت مهدى(علیه السلام) است كه امام باقر(علیه السلام) در مورد او مى فرماید:
أوّل ما ینطق القائم (علیه السلام) حین یخرج هذه الآیة: ( بقیة الله خیر لكم إن كنتم مؤمنین ) ، ثم یقول: أنا بقیة الله وحجته وخلیفته علیكم فلا یسلم علیه مسلم إلاّ قال: السلام علیك یا بقیة الله فى أرضه»نخستین سخنى كه مهدى(علیه السلام) پس از قیام خود مى گوید این آیه است: ( بقیة الله خیر لكم إن كنتم مؤمنین )، سپس مى گوید: منم بقیة الله وحجت و خلیفه او در میان شما، سپس هیچ كس بر او سلام نمى كند، مگر این كه مى گوید: السلام علیك یا بقیة الله فى أرضه». ( [111])
درست است كه در آیه مورد بحث، منظور از بقیة الله» سود و سرمایه حلال و یا پاداش الهى است ولى هر موجود نافع كه از طرف خداوند براى بشر باقى مانده و مایه خیر و سعادت او گردد بقیة الله» حساب مى شود. تمام پیامبران الهى و پیشوایان بزرگ بقیة الله» هستند. تمام رهبران راستین كه پس از مبارزه با یك دشمن سرسخت براى یك قوم و ملت، باقى مى مانند از این نظر، بقیة الله هستند.
همچنین سربازان مبارزى كه پس از پیروزى از میدان جنگ، باز مى گردند، آنها نیز بقیة الله هستند. از آنجا كه مهدى موعود(عجل الله تعالى فرجه الشریف) آخرین پیشوا و بزرگترین رهبر انقلابى پس از قیام پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) است، یكى از روشن ترین مصادیق بقیة الله» مى باشد و از همه به این لقب شایسته تر است. به ویژه كه تنها باقى مانده پس از پیامبران و امامان است.
منابع
[105] . قصص/ 5.
[106] . انبیاء/ 105.
[107] . غیبت شیخ طوسى، به نقل از نورالثقلین، ج4، ص 11.
[108] . مجمع البیان، ذیل آیه مورد بحث.
[109] . هود/ 86.
[110] . كهف/ 46.
[111] . به نقل از تفسیر صافى، ذیل آیه فوق.
كه ,مى ,الله ,آیه ,بقیة ,براى ,بقیة الله ,پس از ,است كه ,بقیة الله» ,علیه السلام
درباره این سایت